Producer Price Index jest wskaźnikiem obrazującym zmiany poziomu cen, ustalanych przez producentów w różnych etapach procesu wytwarzania. Stosuje się go powszechnie na świcie, jako jedną z miar poziomu inflacji (zaraz obok CPI). Po raz pierwszy wprowadzony został w Stanach Zjednoczonych (w 1890 roku) i obecnie jest najstarszym tego typu indeksem.
SPIS TREŚCI:
Co to jest Producer Price Index (PPI, indeks cen dób produkcyjnych)?
W naszym kraju przyjmuje on postać wskaźnika cen produkcji sprzedanej przemysłu i obliczany jest, a następnie publikowany przez GUS. W słowniku makro skupimy się na wersji PPI obliczanej przez Eurostat dla poszczególnych państwo członkowskich UE, strefy euro, jak i całej Zjednoczonej Europy.
Podstawowa różnica między podobnym wskaźnikiem inflacyjnymi – CPI – polega na tym, że tutaj poziom cenowy badany jest z punktu widzenia producenta, a nie konsumentów. Pod uwagę muszą być wzięte wszystkie składowe, które determinują ostateczną cenę danego dobra. Mowa tutaj między innymi o liczbie sprzedanych jednostek, transporcie, rabatach, usługach serwisowych, gwarancji, przeznaczeniu produktu i tak dalej.
Wartości historyczne Producer Price Index
Po stabilnych wzrostach przez kilka lat, PPI osiągnął swój szczyt w 2008 roku, a następnie silnie opadł w trakcie kryzysu finansowego i gospodarczego. Po okresie jednego roku, ceny jedna ponownie zaczęły wzrastać. Szczyt ponownie osiągnięto na przełomie 2010/2011. Od początku 2012 roku byliśmy świadkami konsolidacji poziomów PPI, natomiast w ostatnich kilkunastu miesiącach utrzymuje się trend o delikatnym nachyleniu spadkowym.
Jak widać na poniższym wykresie, poszczególne sub-indeksy cen dób konsumpcyjnych (EU28, kraje strefy euro, itd). Poruszają się w bardzo dużej korelacji. Dywergencja pomiędzy najsłabszym i najsilniejszym w ostatnim czasie jednak się poszerza.
W tabeli zaprezentowano natomiast roczne procentowe wartości zmian PPI dla całej UE, strefy euro oraz pojedynczych państw. O ile widoczne są pewne różnice, to ogólny schemat z wykresu powyżej jest zachowany. Widzimy stabilny wzrost do 2008 roku, następnie szyki spadek, nowe wzrosty i koniec wspomnianego trendu w 2013 roku.
Dane na potrzeby obliczania wskaźnika zbierane są na podstawie ustaleń określonych w 1998 roku, a następnie zaktualizowanych w 2015. Z powodu dużej ilości państw członkowskich musiała powstać jedna metodyka gromadzenia informacji. Wszystkie państwa członkowskie muszą dostarczać informacji odnośnie poziomu górnictwa, przemysłu i produkcji oraz elektryczności, energii i zapasów wody. Producer Price Index publikowany jest raz na miesiąc. Państwa przesyłają dane do Eurostatu nie później niż na miesiąc i pięć dni od okresu objętego badaniem. Właśnie wtedy (po miesiącu i pięciu dniach) Eurostat publikuje odczyty PPI.
Powiązanie PPI z innymi wskaźnikami
Dane zbierane dzięki wskaźnikowi PPI są bardzo często wykorzystywane przez przedsiębiorców i rządy, w celu monitorowania cen oraz procesów produkcyjnych. W związku z tym Producer Price Index sprawdza się w trzech podstawowych przypadkach:
- Jako wskaźnik ekonomiczny – określa ceny w stosunku do poziomu detalicznego. Często jest traktowany jako informacja ostrzegawcza przed presją inflacyjną w gospodarce. Dane te są wykorzystywane do kształtowania i formułowania polityk monetarnej
- Jako deflator innych serii ekonomicznych – PPI jest wykorzystywane do dostosowywani innych wskaźników pod względem zmian cenowych
- Jako baza w przypadku eskalacji kontraktów cenowych – Producer Price Index w wielu przypadkach służy do eskaliacji kontraktów zakupowych i sprzedażowych.
W pewnym sensie, kierunek oraz zakres zmian w PPI może być porównywalny do zmian CPI. Korelacja ta nie występuje jednak powszechnie i nie powinniśmy stosować tychże wskaźników do przemiennego prognozowania wartości. Zarówno Indeks cen dóbr producenckich (PPI) jak i konsumpcyjnych (CPI), mierzą zmianę ceny w pewnym okresie czasu dla ustalonej listy dóbr. PPI odcina źródła przychodu w celu określenia realnego wzrostu produkcji. Natomiast CPI dostosowuje źródła przychodów i wydatków chcąc określić zmianę kosztów życia gospodarstw domowych. Inne zastosowanie sprawia, że koncepcja co do definiowania cen, czy też zbiór produktów i usług wliczanych we wskaźniki ulegają zmianie.
Patrząc jednak na poniższy wykres, łatwo doszukać się w nim podobieństw pomiędzy CPI i PPI dla wszystkich krajów UE. Ogólny trend jest tutaj jak najbardziej zachowany:
Wpływ PPI na cenę walut
W przypadku zmiany cen producenckich zauważalna jest tendencja wpływu na wahania kursowe EUR oraz walut innych państw członkowskich. Najogólniej mówiąc, wzrost odczytu będzie niósł ze sobą pozytywne implikacje dla projekcji inflacyjnych oraz zmian cenowych.
Wzrost PPI w ujęciu miesięcznym/kwartalnym/rocznym – lub przekraczający prognozy – będzie powodował wzrost wartości EUR. Odczyt niski traktowany jest natomiast jako negatywny i analogicznie powoduje spadki. Oczywiście nie musi mieć to miejsca w każdym przypadku. Można jednak pozwolić sobie na następujące uproszczenie:
- Wyższe PPI – EUR w górę
- Niższe PPI – EUR w dół
Formuła obliczania PPI
Indeks cen dóbr producenckich obliczany jest na podstawie następującego wzoru:
Gdzie:
- PPIijm
- PPIijm – PPI z danego okresu dla i-tej klasy branży, należącej do j-tej grupy branżowej
- Phm – cena dóbr producenckich z danego okresu
- Pho – średnia, okresowa cena dóbr producenckich w roku bazowy
- N – łączna liczba produktów reprezentatywnych w i-tej klasie branży
- N – 1, 2, 3, …, N
Reakcja kursu na odczyty PPI
Poniższy wykres pokazuje, jak EUR (w tym przypadku do dolara amerykańskiego) reaguje na odczyty europejskiego indeksu PPI dla krajów strefy euro. PPI zaznaczone jest na czerwono, EUR/USD na zielono, dodatkowo na wykresie znajduje się również zaznaczony na niebiesko EUR/SEK:
Zależność, w której cena idzie w górę przy wysokim odczycie oraz w dół przy niskim występuje, nie można jednak stwierdzić, że jest często respektowana. W ostatnim czasie obserwujemy spłaszczenie odczytów i oddalanie się od indeksu zarówno kursu EUR/USD jak i EUR/SEK.
Inni użytkownicy szukali również: Formacja luka startowa, Formacja luka ucieczkowa, Formacja luka kończąca, Formacja spodek, Formacja odwrócona głowa z ramionami, Formacje spalone, Formacja klin zniżkujący, Formacja ruch powrotny, Non Farming Payrolls, Beige Book, Claimant Count Change, Durable goods orders, Retail sales, Consumer confidence, PMI
