Słownik makro to Twoje kompendium wiedzy na temat danych makroekonomicznych publikowanych przez największe agencje statystyczne i banki centralne. Znajdziesz w nim dokładne omówienie popularnych wskaźników oraz indeksów. Więcej informacji na temat słownika makro znajdziesz we wprowadzeniu i na forum.
Consumer confidence (indeks zaufania konsumentów)
wskaźnik ekonomiczny mierzący poziom optymizmu konsumentów w odniesieniu do ogólnego stanu gospodarki oraz ich osobistej sytuacji finansowej. Pokazuje zaufanie co do stabilności wynagrodzenia, która ma ogromny wpływ na podejmowane decyzje zakupowe. W związku z tym consumer confidence jest jednym z istotniejszych prognostyków ogólnej kondycji gospodarki danego kraju.
Jeżeli wskaźnik znajduje się na wysokich poziomach, wtedy konsumenci będą więcej wydawali (więcej kupowali). Z drugiej strony, jego niskie poziomy przekładają się zazwyczaj na chęć oszczędzania i dokładniejszego kontrolowania wydatków. Miesięczny (mdm) trend odczytów pokrywa się bardzo często z negatywnymi/pozytywnymi zmianami gospodarki w dłuższym okresie czasu.
Zazwyczaj wskaźnik rośnie wraz z poprawą sytuacji ekonomicznej państwa i spada kiedy ta się pogarsza. Nie musi to mieć jednak miejsca w każdym przypadku – konsumenci nie mają bowiem dokładnych informacji odnośnie aktualnego stanu gospodarki.
Indeks zaufania konsumentów na świecie
Wskaźnik consumer confidence obliczany jest dla praktycznie wszystkich krajów na świecie – w tym Polski. Największą popularnością cieszy się jednak w przypadku strefy euro oraz Stanów Zjednoczonych. W samym tylko USA występuje pięć jego popularnych rodzajów:
- Indeks Zaufania Konsumentów
- Indeks Sentymentu Konsumentów Uniwersytetu w Michigan
- Indeks Komfortu Konsumentów Bloomberga
- Indeks Średniego Zaufania Konsumentów
- Indeks Zaufania Ekonomicznego Gallup
Na potrzeby dzisiejszego wpisu do słownika makro będziemy posiłkować się danymi dotyczącymi tego pierwszego, a mianowicie consumer confidence index (CCI). Publikowany jest bowiem nieprzerwanie od 1967 roku przez grupę biznesową non-profit The Conference Board. Jego celem jest ocena ogólnego zaufania, relatywnej kondycji finansowej oraz siły nabywczej przeciętnego konsumenta w USA. Wartość indeksu aktualizowana jest każdego miesiąca i bazuje na danych pochodzących z 5 tysięcy gospodarstw domowych.
Wartości historyczne
Przyglądając się wykresowi zaufania konsumentów widać, że obecne poziomy nalezą do historycznie niskich. Cały czas nie udało się pokonać osunięć, które powstały przed i w trakcie globalnego kryzysu gospodarczego.
W miejscu tym warto zauważyć, że jest to jeden z najpopularniejszych i najczęściej stosowanych indeksów mierzących zaufanie konsumenckie. Jest jednym z komponentów wykorzystywanych do określania przyszłych wartości produktu krajowego brutto.
Powiązanie CCI z innymi wskaźnikami
W przypadku indeksu zaufania konsumentów rynki próbują dzięki publikowanym w ostatni wtorek każdego miesiąca danym prognozować przyszłą dynamikę PKB w USA oraz notowania indeksu S&P500. Co do indeksu giełdowego na poniższym wykresie widać, że jego ruchy są opóźnione w stosunku do consumer confidence. Zaufanie konsumentów zdecydowanie szybciej pokazywało początek kryzysu ekonomicznego – dopiero miesiące później w tym samym kierunku podążyły notowania S&P500:
Niezwykle istotna jest również zależność pomiędzy zaufaniem konsumentów i produktem krajowym brutto Stanów Zjednoczonych. Jako, że osobiste wydatki konsumentów stanowią lwią część PKB per capita, to nic dziwnego, że bardzo często są dobrym prognostykiem silniejszych zmian dynamiki produktu krajowego brutto. Tutaj po raz kolejny widać, że PKB podąża za wcześniejszymi ruchami consumer confidence. Reaguje na gwałtowne spadki, jak i silne wzrosty omawianego indeksu:
Wpływ na cenę walut
W przypadku amerykańskiego consumer confidence index zauważyć można wyraźną tendencję wpływu na wahania kursowe USD. Najogólniej mówiąc, jeżeli odczyt wzrasta niesie to ze sobą pozytywne implikacje dla prognoz PKB oraz ogólnej sytuacji gospodarczej kraju.
Pod uwagę brać należy również odczyty historyczne. Regularny wzrost indeksu w kolejnych miesiącach świadczy o tym, że konsumenci coraz pozytywniej odnoszą się do gospodarki amerykańskiej i są chętni wydawać więcej.
Wzrost CCI w ujęciu miesięczny powoduje aprecjację USD. Odczyt niski traktuje się natomiast jako negatywny, co analogicznie przekłada się na spadki notowań. Oczywiście nie będzie miało to miejsca za każdym razem i zmienność po publikacjach indeksu może być naprawdę różna. Można jednak pozwolić sobie na pewne uproszczenie, według którego:
- Wyższe CCI – USD w górę
- Niższe CCI – USD w dół
Obliczanie CCI
Jak wspomniano wcześniej, każdego miesiąca The Conference Board ankietuje 5 tysięcy amerykańskich gospodarstw domowych. Ankieta składa się z pięciu pytań dotyczących:
- Obecnej sytuacji biznesowej
- Sytuacji biznesowej w kolejnych sześciu miesiącach
- Obecnej sytuacji na rynku zatrudnienia
- Sytuacji na rynku zatrudnienia w kolejnych sześciu miesiącach
- Ogólnego przychodu całego gospodarstwa domowego w kolejnych sześciu miesiącach
Ankietowani na powyższe pytania mogą udzielić jednej z trzech odpowiedzi – pozytywnie, negatywnie, neutralnie. W momencie gdy dane zostaną zgromadzone, wtedy dla każdego pytania obliczana jest wartość relatywna. Wszystkie pozytywne odpowiedzi są dzielone przez sumę odpowiedzi pozytywnych i negatywnych. Wartość relatywna dla każdego pytania jest następnie porównywana z tą samą wartością z 1985 (rok przyjęty jako optymalny). Takie porównanie pozwala stworzyć wartość indeksową dla każdego pytania.
Wartości indeksowe są następnie uśredniane i tworzą indeks zaufania konsumentów.
Reakcja kursu na odczyty
Na poniższym wykresie zaprezentowano odwrotną korelację pomiędzy notowaniami EUR/USD (niebieska linia) oraz wartościami indeksu zaufania konsumentów w USA. W ostatnich latach wyraźnie widzimy rosnącą dywergencję pomiędzy dwoma wartościami. Wzrost CCI przekłada się na spadki EUR/USD. Potwierdza to tezę, że im wyżej znajduje się consumer confidence, tym lepiej notowany jest dolar amerykański.
